Koorpartij-oefening

Koorpartij-Oefening
Koorpartij-oefening
Koorpartij-oefening
Koorpartij-oefening.nl
Ga naar de inhoud
Rejoice in the Lord alway, Henry Purcell
Philippe Herreweghe and Collegium Vocale Gent

1659. Henry Purcell werd precies op het juiste moment geboren. Het jaar voordien was de dictator Oliver Cromwell overleden en het jaar nadien keerde de naar Frankrijk gevluchte koning Charles II in triomf terug naar Engeland. Met het herstel van de monarchie slaakten de componisten een zucht van verluchting. Tijdens de zogenaamde Commonwealth, de jaren die Cromwell samen met parlement regeerde, hadden de invloedrijke strenge puriteinen de muziek in het algemeen en de kerkmuziek in het bijzonder geviseerd als een te wereldse bedrijvigheid. In 1644 werd zelfs een decreet uitgevaardigd om alle orgels en andere ‘bijgelovige monumenten’ te vernietigen. Kerkmusici werden ontslagen, de opleiding van koorknapen werd opgeschort. Met de terugkeer van de koning keerde echter het tij. De Chapel Royal, die de liturgische diensten met religieus gezang opluisterde, werd in ere hersteld. In navolging van het Franse hof breidde de koning het aantal instrumentalisten uit, vooral de strijkersgroep. In deze gunstige atmosfeer kende het muziekleven een opmerkelijke opbloei, met als hoogtepunt het gevarieerde oeuvre van Henry Purcell, dat tot stand kwam in een periode van nauwelijks twee decennia. Zijn ganse leven was hij verbonden aan de Chapel Royal en aan Westminster Abbey, als zanger, componist en organist.
Tot zijn taken behoorde onder meer het componeren van anglicaanse anthems, het Engelse equivalent van het Latijnse religieuze motet op het vasteland. Het oudste type anthem was de full anthem, bestemd voor uitvoering door een koor. Onder koningin Elizabeth was een tweede type ontstaan, het verse anthem, waarbij vocale solistische fragmenten, met instrumentale ondersteuning (vooral orgel en viole da gamba), afwisselden met koorgedeelten. Onder Charles II werd, dankzij zijn persoonlijke voorkeur, een derde type populair: de symphony anthem, een verse anthem met zelfstandige instrumentale delen voor zijn geliefde strijkersgroep. Tot de drie types leverde Purcell een substantiële bijdrage.

Een uitstekend voorbeeld van een symphony anthem is Rejoice in the Lord alway, voor drie solisten, vierstemmig koor, strijkers en basso continuo, bekend als de Bell anthem, naar het dalende octaaf in de instrumentale bas bij de inzet, geïnspireerd door klokkengelui. Dit populaire werk beantwoordde perfect de smaak van Charles II, die verzot was op dansritmen die hij kon meetikken! Het is een vreugdezang op tekst van Paulus, die de christenen van Filippi aanspoort alle zorgen te laten varen en de Heer te loven. Na een inleidende symphony met het klokkenmotief volgt een dansant menuet op de tekst Rejoice in the Lord alway, dat als een refrein terugkeert. Het geheel doet aan als een van vreugde doordrongen rondedans. Van contrapuntische finesse is er geen sprake: de uitdrukking is direct en zonder franjes, maar bijzonder charmant.


Terug naar de inhoud