Georg Friedrich Händel (1685-1759) SAMSON HWV 57
Oratorio in three acts by Newburgh Hamilton
SAMSON: Thomas Randle
ISRAELITE MAN/PHILISTINE MAN: Mark Padmore
DALILA: Lynda Russell
ISRAELITE WOMAN/PHILISTINE WOMAN/VIRGIN: Lynne Dawson
MICAH: Catherine Wyn-Rogers
MESSENGER: Matthew Vine
MANOAH: Michael George
HARAPHA: Jonathan Best
THE SIXTEEN
The Symphony of Harmony and Invention - Harry Christophers
Oefennummers: |
| Samson HWV 57 |
Bladmuziek: |
| Samson HWV 57 |
Samson is het verhaal van de man met onmetelijke
krachten die daarmee dood en verderf zaait. Vernietigend werktuig in de handen
van God, zo wordt het in de bijbel verteld. Van Hem krijgt hij de taak een
begin te maken met het ontworstelen van Juda aan de heerschappij van de
Filistijnen. Tegelijk zal dit de overwinning zijn van Jahweh op de Filistijnse
god Dagon. Hij krijgt daartoe enorme lichaamskracht toebedeeld, maar die kracht
zal hem verlaten als zijn haren worden geknipt. Het lijkt alsof de taak die God
hem op de schouders gelegd heeft te groot voor hem is, dat hij haar niet
volledig aanvaardt. In elk geval zoekt hij zijn leven lang liefde bij
Filistijnse vrouwen en wil hij beslist geen vrouw van eigen stam. Die vrouwen
proberen hem zijn diepste geheimen te ontfutselen en telkens laat hij hen
daarin slagen, en op het verraad dat daar telkens weer op volgt, reageert hij
met grof geweld. Een hele oogst gaat in vlammen op, olijfgaarden worden
verwoest en vele Filistijnen worden door deze ene woedende man doodgeslagen.
Was dit wat God van hem wilde? Zocht hij hierom steeds liefde bij de machtige
vijand? Handel heeft er in de 18 e eeuw een muzikaal drama van gemaakt. Dit
speelt zich af in Gaza, ongeveer elf eeuwen voor Christus. Daar zat Samson,
volgens verhalen die zeshonderd jaar later op schrift zijn gesteld, toen
gevangen. We beleven de laatste dag van zijn leven met hem mee. Hij is verraden
door Delila, zijn zoveelste Filistijnse bruid, kaalgeknipt, beroofd van zijn
krachten, de ogen uitgestoken en geketend. Hij is de grote attractie op het
overwinningsfeest ter ere van Dagon. In de tempel wordt de verslagen krachtmens
trots getoond aan het jubelend volk, hij wordt bespot en beschimpt, Dagon wordt
luid geprezen. We worden deelgenoot van zijn schuld- en schaamtegevoelens. We
voelen de pijn van zijn vernedering, en die van de Judeërs. Tot het uiterste
getergd doet Samson nog eenmaal een beroep op Jehova en zijn bovenmenselijke
kracht. Met alles wat hij te geven heeft drukt hij de zuilen waar de tempel op
rust uiteen en stenen bedelven het feestende volk. Zo neemt hij duizenden
Filistijnen met zich mee in zijn dood. Deze man is twintig jaar lang Richter
geweest in Juda. Handel begon met het componeren van Samson onmiddellijk na de
voltooiing van zijn Messiah. Toen hij in 1741 naar Dublin vertrok om daar zijn
Messiah uit te voeren, was de eerste versie van Samson al klaar en werd één van
Handel s grootste successen, terwijl het tegenwoordig onterecht in de schaduw
staat van de veel bekendere en vaker uitgevoerde Messiah.