Koorpartij-oefening

Koorpartij-Oefening
Koorpartij-oefening
Koorpartij-oefening
Koorpartij-oefening.nl
Ga naar de inhoud
Bach - Cantate Nun ist das Heil und die Kraft BWV 50
Nederlandse Bachvereniging
Jos van Veldhoven, dirigent
Maria Keohane, sopraan
Maarten Engeltjes, alt
Benjamin Hulett, tenor
Christian Immler, bas
Toelichting:
Cantate 50 is ons slechts in postume kopieën van kopieën overgeleverd. Hoewel zij slechts één deel omvat en ongeveer vier minuten duurt, is zij door de oude Bachgesellschaft gerangschikt onder de cantates (definitie: 'een meerdelig vocaal muziekstuk') omdat men veronderstelde dat zij het openingskoor van een volledige - maar verloren gegane - cantate heeft gevormd; in de overlevering van Bachs uitvoeringsmateriaal was het niet ongebruikelijk een groot koor af te zonderen van de rest van de cantate. Dat BWV 50 tot een cantate heeft behoord is allerminst voor de hand liggend, want over een achtstemmig dubbelkoor kon Bach normaliter niet beschikken. Ook het opvullen van fuga's met stemmen die niet of nauwelijks thematisch materiaal inbrengen (zoals hier veelal in Koor II; ["_" in het schema]) was niet Bachs gewoonte. Mogelijk heeft Bach zelf ooit de vijfstemmige koorfuga geschreven en heeft een latere hand die tot dubbelkoor uitgebreid; met een reductie tot vijf stemmen zou weinig substantieels verloren gaan.  (Een dergelijke reductie werd door Jan Kleinbussink vervaardigd en is op Koopmans opname te horen, naast de dubbelkorige versie.)
De tekst komt uit het laatste bijbelboek, de Openbaringen van Johannes (12: 10), een passage die behoort tot de epistellezingen op de feestdag van de aartsengel Michael (Sint Michiel, 29 september). Voor dit feest kennen we uit Bachs vruchtbare cantatejaren werken uit 1724 (Herr Gott, dich loben alle wir, BWV 130) en 1726 (Es erhub sich ein Streit, BWV 19), maar niet uit 1723; in dat jaar was Bach wel erg gecharmeerd van permutatiefuga's (zie onder), en wie anders dan Bach zou deze body van dit torso hebben kunnen schrijven? Ook wijst de bezetting met drie trompetten en pauken op een Leipziger feestdag.

Terug naar de inhoud