Oefennummers: |
Bladmuziek: |
Toelichting:
Bach componeerde zijn cantate 149 in 1728 of ‘29 voor Michaelistag (Sint Michiel) op 29 september. In Bachs Leipzig was dat een grote feestdag, aan de vooravond van de najaars-Messe waarop veel bezoekers in de stad waren; het gold als een soort herfst-pendant van het Paasfeest. De epistellezing voor deze dag, uit het laatste bijbelboek (Openbaringen 12: 7-12), verhaalt hoe de aarts-(hoger geplaatste)engel Michaël met zijn engelenschaar in de hemel een oorlog voerde met de duivel (draak, slang, Satan) en diens engelen, waarin de duivel het onderspit delft en uit de hemel op aarde wordt gekieperd, waar hij de mensen het leven zuur maakt. Engelen waren in deze traditie dus krachtige, manlijke figuren, ze kregen pas later hun lieflijke karakter. Ook het jodendom en zelfs de Koran (Soera 2: 99) kennen Michaël.
Terwijl Bach zich in een vroegere cantate voor Michaelistag, waarvan het martiale BWV 50 resteert, concentreert op de strijd, staat de overwinning van de engelen en de bescherming die zij de gelovigen bieden centraal in de twee sterk met elkaar verwante Michaeliscantates waarvoor Picander de tekst schreef: de onderhavige BWV 149 en de drie jaar oudere BWV 19 (Es erhub sich ein Streit, 1726).
De tekst van het openingskoor (1), waaraan cantate 149 zijn titel ontleent, bestaat uit de verzen 15 en 16 van Psalm 118. De muziek is een bewerking (‘parodie') van het slotkoor, Ihr lieblichste Blicke, van de jachtcantate BWV 208, Was mir behagt, ist nur die muntre Jagd, die Bach in 1713 componeerde voor de verjaardag van hertog Christian von Sachsen-Weissenfels, de broer van Bachs toenmalige Weimarer principaal Wilhelm Ernst von Sachsen-Weimar. Bach verving de twee jachthoorns door drie trompetten en pauken, en moest daarvoor het stuk transponeren van F naar het stralende D-groot van de trompetten. Daarnaast spelen er, behalve de gebruikelijke strijkers en continuo, drie hobo's. Opvallend is bovendien de zelfstandige fagotpartij, die niet samenvalt met de continuopartij, en zich ook niet beperkt tot een rol bij de houtblazers, maar ook trompetten en strijkers vergezelt.