Koorpartij-oefening

Franz Schubert (1797-1828) werd 31 jaar, Wolfgang Amadeus Mozart 35 jaar. Mozart componeerde ruim zeshonderd werken, Schubert tweemaal zoveel. Schubert is – terecht of onterecht – de muziekgeschiedenis ingegaan als liedcomponist. Hij toonzette vele gedichten waaronder die van Goethe. Teksten uit de bijbel waren nauwelijks aan Schubert besteed; hij was eerder een vrijdenker dan een goed katholiek. In de tijd dat Schuberts sopraanstem galmde in het koor van de Wiener Sängerknaben en hij kennismaakte met de toenmalige kerkmuziek, deed hij zijn inspiratie op voor het schrijven van missen. Hoe vertederend moet het concert in Wenen in 1814 er uit hebben gezien: de zeventienjarige Schubert die zijn Grote mis dirigeerde, terwijl een zestienjarig zangeresje de sopraanpartij zong. Het meisje werd overigens een van Schuberts vele onbeantwoorde liefdes.

Evenals zijn voorganger Mozart beschikte Schubert over een vrijwel doorlopende inspiratie. Als hij niet met zijn kameraden op pad was, componeerde hij van ’s ochtends vroeg tot diep in de middag. Al schreef Schubert niet in de eerste plaats voor God, hij was zich er terdege van bewust dat zijn talenten een geschenk uit de hemel waren. Schubert componeerde zijn eerste mis in 1812, toen hij vijftien jaar was. Zijn twee Grote missen in As (1822) en Es (1827 met daarin het wondermooie Et Incarnatus) zijn meer geschikt voor de concertzaal dan voor de kerk. Zijn Deutsche Messe in F (D872 uit 1827) is eenvoudig van opzet. Het achtdelige werk doet denken aan een koraalmis. Door de eenvoud is de mis een dankbaar werk voor amateurkoren, die het zonder problemen in hun repertoire kunnen opnemen.