Sir Karl Jenkins STABAT MATER The first recording features the Royal Liverpool Philharmonic Orchestra and Chorus, along with two soloists, Lithuanian mezzo-soprano Jurgita Adamonyte, and English musician Belinda Sykes, who both sings and performs on the duduk, an Armenian reed instrument.
| Oefennummers. |
| Stabat Mater |
Karl Jenkins
Karl Jenkins (Wales, 1944) is Welsh componist en voormalig lid van de jazz-/rockformatie Soft Machine. Hij speelt hobo, saxofoon en piano. Na aanvankelijk als jazz- en rockmuzikant te hebben geopereerd richtte hij zich later op reclamemuziek. Vanaf 1995 componeert hij stukken gebaseerd op klassieke muziek maar gecombineerd met stijlen uit zeer diverse culturen.
Opmerking van de componist bij het Stabat Mater:
Stabat Mater is een 13e-eeuws rooms-katholiek
gedicht toegeschreven aan Jacopone da Todi. De titel is een afkorting van de zin,
Stabat Mater dolorosa ('de bedroefde moeder stond'). Deze tekst, een van de
krachtigste en meest directe van middeleeuwse gedichten, mediteert over het
lijden van Maria, het moeder van Jezus Christus, tijdens zijn kruisiging.
Het is door vele componisten op muziek gezet, onder
wie Haydn, Dvorák, Vivaldi, Rossini, Pergolesi, Gounod, Penderecki, Poulenc,
Szymanowski, Alessandro Scarlatti, Domenico Scarlatti en Verdi.
Daarnaast heb ik zes teksten gebrukt die buiten het
originele gedicht liggen. Deze omvatten een koorarrangement van het Ave Verum
dat ik oorspronkelijk voor Bryn Terfel had gecomponeerd, And the Mother did weep, bestaande uit een enkele regel van mijn lied
in het Engels, Hebreeuws, Latijn, Grieks en Aramees (de gemeenschappelijke taal
van die periode in het Midden-Oosten). Lament
van Carol Barratt, speciaal voor dit werk geschreven; Incantation, semi-geïmproviseerd van aard en gedeeltelijk gezongen
in het vroeg-Arabisch; vervolgens twee zettingen van oude teksten, herzien naar
het originele Stabat Mater-rijmschema van de dichter Grahame Davies, dat zowel in
het Engels als in het Aramees wordt gezongen.
Van de twee oude teksten Are you lost in darkness? komt uit het Gilgamesh-epos, het oudste
geschreven verhaal ter wereld, opgetekend op kleitabletten in de 7e eeuw voor
Christus, en gebaseerd op materiaal uit het derde millennium voor Christus. Het
komt uit de oude Babylonische beschaving, wat natuurlijk betekent dat het uit
Irak komt, en dat het dus echte weerklank heeft voor onze huidige tijd. Het
vertelt het verhaal van de held Gilgamesj en zijn heldendaden. Het centrale
punt is de vloek en de daaropvolgende dood van Gilgamesj's vriend en metgezel, Enkidu.
Gilgamesj betreurt hem bitter en getroffen door de angst voor de dood, gaat hij
op zoek naar onsterfelijkheid, uiteindelijk zonder succes.
Now
my live is only weeping is van JaJal al-Din Rumi, de
13e-eeuwse Perzische mystieke dichter, voor wie verdriet een centraal feit was
in zijn persoonlijke geschiedenis. Hij had een intense relatie met een
spirituele mentor genaamd Shams al-Din Tabrizi wiens schijnbare moordenaar Rumi tot een dichter en mysticus maakte die
troost zocht in het goddelijke.
De bezetting van Stabat Mater bevat oude
instrumenten en modi uit het Midden-Oosten/Heilige Land: percussie instrumenten
zoals de darbuca, def, doholla en riq;
de dubbelrietige blaasinstrumenten de mey; en naast westerse harmonie,
toonladders of modi (maqams) zoals Hijaz en Bayati. Voor
uitvoeringsdoeleinden is een optionele alternatieve partituur voor standaard
orkestinstrumenten inbegrepen.
Karl Jenkins