Haydn HobXXII 10 Heiligmesse Missa Sancti Bernardi von Offida Neville Marriner
| Oefennummers. |
| Bladmuziek: |
Toelichting:
De Missa Sancti Bernardi von Offida (of da Offida) of Heiligmesse (Hob. XXII:10) is een in 1796 door Joseph Haydn gecomponeerde mis in Bes voor het hof van Prins Nicolaas II Esterházy.
Haydn schreef in totaal 14 missen. De Missa Sancti Bernardi d'Offida is de tiende mis die hij componeerde en de tweede mis in de serie van zes late, symfonische missen die in Eisenstadt werden uitgevoerd in september en die samenhingen met de viering van de naamdag van de echtgenote van Nicolaas II, Prinses Maria Josepha Hermengilde Esterházy.
De mis werd voor het eerst uitgevoerd in september 1796 in de Bergkirche in Eisenstadt
Datering en (bij)naam
De naam waarnaar in de mis wordt verwezen, Bernardi d'Offida (1604-1694), is een 17e-eeuwse kapucijner monnik die zalig was verklaard door Paus Pius VI in 1795. De Kapucijnen vierden het feest van Bernardo op 11 september, dat in 1796 samenviel met het Feest van de Allerheiligste Naam van Maria (Mariä Namen) dat niet op een vaste datum valt maar op de zondag na 8 september. Prinses Marie Hermenegilda vierde gewoonlijk haar naamdag op die dag en het is hoogstwaarschijnlijk dat de mis voor het eerst op die dag is uitgevoerd. De vieringen rond de naamdag van de prinses dat jaar omvatten ook toneel- en opera-uitvoeringen; uitgevoerd werden Das rotte Käpchen van Dittersdorf, Mozarts Zauberflöte en een toneelstuk, Alfred, waar Haydn de muziek voor had geschreven.
De naam Missa Sancti Bernardi von Offida is van Haydn De bijnaam, Heiligmesse, is afkomstig van de opmerking Heilig die Haydn in de marge schreef naast de tenorpartij. De opmerking verwijst naar een bekende Duitse hymne Heilig, Heilig, Heilig dat in het Sanctus is opgenomen.
Compositie
Evenals in de vijf andere grote missen voor Esterházy gebruikt Haydn in de 'great and humane' Missa Sancti Bernardi d'Offida gebruik van de symfonische vorm die hij tussen 1791 en 1795 tot grote hoogte had ontwikkeld in Londen in zijn twaalf Londense symfonieën.