Messa di Gloria (Giaconimo Puccini)
Brigitte Fournier-sopranoReinaldo Macia-tennor
Marcos-Fink-bariton
Orchestre et Choeur de la Foundation Gulbenkian
Michel Corbaz
Oefennummers: |
Bladmuziek: |
Ontstaansgeschiedenis.
Puccini, lid van een familie die al vier generaties lang de kerkmuziek verzorgt in het Italiaanse provinciestadje Lucca, is voorbestemd om ook in die voetsporen te treden. Hij begint al heel jong met componeren en sluit op 22-jarige leeftijd zijn studie af met de Messa di Gloria. In die tijd ontwikkelt hij echter een uitgesproken voorliefde voor opera en wordt hij vooral gegrepen door de muziek van Verdi. Zijn talent wordt op waarde geschat en hij krijgt, na zijn eindexamen, een beurs om in Milaan verder te studeren. Bij zijn dood in 1924 is hij multimiljonair en de succesvolste operacomponist ooit.
Messa di Gloria
De Messa di Gloria is, zoals gezegd, het afstudeerproject van Puccini voor het Instituto Musicale in Lucca. Het stuk heet oorspronkelijk Messa a quattro voci con orchestra (vierstemmige mis met orkest) en volgt het normale schema van een mis: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus en Agnus Dei. In feite is het een op muziek gezette kerkdienst, passend binnen de traditie van zijn voorouders, maar waarin al duidelijk de invloed van het werk van Verdi te horen is. Verdi was na de dood van Rossini begonnen aan een project om, samen met andere operacomponisten, een requiem te schrijven, dat, behalve Verdi’s Libera me nooit van de grond kwam. Later, in 1874 bij de dood van de dichter Manzoni, schrijft Verdi ook de begindelen van het requiem. Puccini heeft zich bij het krijgshaftige begin van het Gloria en bij het eerste thema van het Credo duidelijk door Verdi laten inspireren.
Het stuk wordt bij de eerste opvoering goed ontvangen. In de gedetailleerde partituur kun je de levendige fantasie van een talentvolle jongeman zien, die na het leggen van dit fundament in zijn provinciale familietraditie, zijn talent voor opera verder ontwikkelt. De jonge Puccini maakt volop gebruik van de mogelijkheden van het orkest en zet het niet alleen in ter begeleiding. Hij laat het ook dramatische muzikale mededelingen doen. Alles staat ten dienste van de grote emoties. In zijn latere werk gebruikt Puccini een aantal thema’s uit de mis opnieuw; het Agnus Dei is terug te horen in Manon Lescaut en het Kyrie in Edgar. Direct na zijn afstuderen verdwijnt de mis in het archief, waarschijnlijk omdat Puccini direct groot succes heeft met zijn opera’s. Daar wordt de partituur teruggevonden door een Amerikaanse priester die materiaal voor een biografie verzamelt. Hij geeft het werk in 1951 uit, onder de naam Messa di Gloria, naar het lange, opwindende tweede deel. Ruim 70 jaar na het afstuderen van Puccini wordt het werk in Chicago voor het eerst weer uitgevoerd.