Alles was ihr tut (BuxWV 4) - BuxtehudeAndreas Wolf, Wiebke Lehmkuhl Collegium Cartusianum Kölner Kammerchor / Peter Neumann
Oefennummers: |
| Alles was ihr tut (BuxWV 4) |
Bladmuziek: |
Dietrich Buxtehude (ook Dieterich, Diderich of Diderik gespeld) (Helsingborg of Oldesloe, ca. 1637 – Lübeck, 9 mei 1707) was een Deense-Duitse componist, klavecinist, organist, muziekpedagoog en muziekorganisator van wie de exacte geboortedatum niet bekend is. Buxtehude is een van de markantste vertegenwoordigers van de Noord-Duitse barok en oefende vooral door zijn vrije orgelcomposities, die superieur zijn aan zijn koraalbewerkingen,
grote invloed uit in Noord-Duitsland, ook op Johann Sebastian Bach, die hem bezocht en zijn werken bestudeerd heeft. Buxtehude werd geboren tijdens de Dertigjarige Oorlog en er is slechts een vermoeden waar hij geboren is.
De muziek van Buxtehude (van oorsprong een Deen!) blijkt echter ruimschoots op eigen benen te kunnen staan. Buxtehude heeft bijna veertig jaar in Lübeck gewoond en gewerkt, en heeft daar in deze tijd grotendeels het muziekleven bepaald. Beroemd werden zijn zelfbedachte en georganiseerde 'Abendmusiken' - muziekuitvoeringen buiten de kerkelijke liturgie om. Van Buxtehude's vocale muziek is het meeste overgeleverd, en hier is dan ook het beste zijn enorme
fantasie en creatieve vrijheid te zien. Als organist was Buxtehude's faam wijd verspreid, en als je zijn orgelpreludes beluistert hoor je snel waarom: ook hier is de variatie enorm. Gecombineerd met een ongekende virtuositeit was hiermee zijn roem snel gevestigd. Dan verbaast het ook niet meer, dat Bach hier een flinke reis voor over had!
grote invloed uit in Noord-Duitsland, ook op Johann Sebastian Bach, die hem bezocht en zijn werken bestudeerd heeft. Buxtehude werd geboren tijdens de Dertigjarige Oorlog en er is slechts een vermoeden waar hij geboren is.
De volgende steden komen in aanmerking als geboorteplaats (in volgorde van afnemende waarschijnlijkheid):
Dieterich Buxtehude was de zoon van de organist Hans Jensen Buxtehude (Buxtehude is de naam van een stadje ten westen van Hamburg). Zijn jeugd bracht Buxtehude vanaf 1641 door in het toenmalige Deense Helsingborg en in Helsingør. Hij doorliep daar (vermoedelijk) de Latijnse school. Dieterich Buxtehude is bij het grote publiek vooral bekend door Johann Sebastian Bachs bewondering voor zijn orgel- en componeerkunsten: hiervoor reisde Bach naar het noord-Duitse Lübeck, om er maar liefst vier maanden te verblijven. Dit feit zegt iets over de kwaliteit van Buxtehude's kunsten, maar ook over de invloed van Bach op de muziekgeschiedenis - niet alleen die na hem, maar ook vóór hem…- Helsingborg (toen Denemarken, nu Zweden)
- Oldesloe in Holstein (Duitsland)
- Helsingør (Denemarken)
De muziek van Buxtehude (van oorsprong een Deen!) blijkt echter ruimschoots op eigen benen te kunnen staan. Buxtehude heeft bijna veertig jaar in Lübeck gewoond en gewerkt, en heeft daar in deze tijd grotendeels het muziekleven bepaald. Beroemd werden zijn zelfbedachte en georganiseerde 'Abendmusiken' - muziekuitvoeringen buiten de kerkelijke liturgie om. Van Buxtehude's vocale muziek is het meeste overgeleverd, en hier is dan ook het beste zijn enorme
fantasie en creatieve vrijheid te zien. Als organist was Buxtehude's faam wijd verspreid, en als je zijn orgelpreludes beluistert hoor je snel waarom: ook hier is de variatie enorm. Gecombineerd met een ongekende virtuositeit was hiermee zijn roem snel gevestigd. Dan verbaast het ook niet meer, dat Bach hier een flinke reis voor over had!
Alles was ihr tut
De vroegbarokke cantate “Alles, was ihr tut mit Worten oder Werken“ BuxWV 4" is van de
Deense componist Dietrich Buxtehude
Na zijn functie als organist van de Sankt
Mariakerk in Helsingör, nam Buxtehude in 1667 de organistpositie over aan de
Lübecker Marienkirche. Buxtehude zette de traditie van de Lübeckse avondmuziek
voort, tot leven gebracht door zijn voorganger Franz Tunder. Als onderdeel van
deze kerkconcerten presenteerde Buxtehude zich niet alleen als orgelvirtuoos,
maar voerde hij ook instrumentale werken en cantates uit die voor dit doel
waren gecomponeerd. In de cantates van Buxtehude wisselen zuiver instrumentale
delen elkaar in rap tempo af met koordelen en solopassages. In tegenstelling
tot Bachs werken zet Buxtehude alleen Bijbelwoorden en koraalteksten op muziek,
niet vrij gecomponeerde recitatieven en aria's. In BuxWV 4 is het openings- en
slotkoor gecomponeerd op een vers uit de brief aan de Kolossenzen: “Alles wat
je doet met woorden of werken, doe alles in de naam van de Heer Jezus, en dank
God en de Vader door hem” (3 , 17).