Oefennummers: | |
| Carmen |
Bladmuziek: | |
| Carmen |
De opera CARMEN van Bizet
Bizet werd geboren in 1838 in Parijs als Alexandre-César-Léopold Bizet, maar werd Georges gedoopt in de kerk Notre-Dame-de-Lorette en zo zou hij bekend worden. Zijn vader Adolphe Armand Bizet, oorspronkelijk kapper en pruikenmaker, was een loopbaan als zanger begonnen, behaalde veel succes en werd uiteindelijk zangleraar. Hij heeft ook enkele werken gecomponeerd, onder andere een strijkkwartet. Zijn moeder Marie Louise Léopoldine Joséphine Delsarte was een pianiste. Als muzikaal wonderkind studeerde Bizet vanaf zijn negende jaar aan het Conservatoire national supérieur de musique van Parijs waar hij vele competities won.
Bizet is vooral bekend door zijn opera’s, maar schreef ook symfonieën en liederen. Een van zijn weinige directe successen was de opera Les pêcheurs de perles (De parelvissers). Hij schreef het stuk voor de Opéra-Comique in Parijs in 1863. Zijn bekendste werk is de opera Carmen (1875).
Bizet is vooral bekend door zijn opera’s, maar schreef ook symfonieën en liederen. Een van zijn weinige directe successen was de opera Les pêcheurs de perles (De parelvissers). Hij schreef het stuk voor de Opéra-Comique in Parijs in 1863. Zijn bekendste werk is de opera Carmen (1875).
Het stuk CARMEN is een bewerking van een roman met dezelfde titel van Prosper Mérimée (1803-1870) over een dramatische liefdesgeschiedenis van een Spaanse zigeunerin. Carmen was niet onmiddellijk succesvol. Het publiek was aanvankelijk geschokt door het warmbloedige hoofdpersonage en de tragische afloop van het verhaal. Carmen zou echter uitgroeien tot één van de bekendste en populairste opera’s ter wereld.
Bizet maakte dit succes niet mee. Kort nadat Carmen in première was gegaan, overleed hij in 1875 op 36-jarige leeftijd aan een hartinfarct.
Hij werd begraven op de begraafplaats Père-Lachaise in Parijs.
1e Bedrijf
Op een plein in Sevilla, waar het een druk komen en gaan is, zoekt het dorpsmeisje Micaëla haar jeugdvriend Don José. Zij krijgt te horen dat hij straks komt, bij de wisseling van de wacht. In de tabaksfabriek wordt de pauzeklok geluid en de sigarenmaaksters komen het plein op. Eén van hen is Carmen, een vrijgevochten zigeunerin, die onmiddellijk wordt omringd door een horde smachtende jongemannen. De enige die geen oog voor haar heeft is de intussen gearriveerde Don José, en hij is het die haar begeerte wekt. Voordat Carmen samen met de andere sigarenmaaksters de fabriek weer in gaat, werpt zij hem uitdagend een bloem toe.
José blijft verbouwereerd achter. Snel stopt hij de bloem weg als hij Micaëla ziet, die hem wat geld, een brief en een kus van zijn moeder komt brengen. Ervan overtuigd dat zijn moeder hem net op tijd tegen de duivelse charmes van Carmen heeft beschermd, geeft hij zich over aan dierbare herinneringen aan zijn geboortedorp.
Zijn mijmeringen worden verstoord door luid krakeel uit de fabriek, waar Carmen en een collega slaags zijn geraakt. José wordt op onderzoek uitgestuurd en komt terug met Carmen. Als zij blijft weigeren op de vragen van luitenant Zuniga antwoord te geven, veroordeelt deze haar tot een gevangenisstraf; José moet haar erheen brengen. Hij zwicht voor haar verleidingskunsten, en nadat zij hem heeft verzekerd van haar liefde, laat hij haar ontsnappen. Carmen is vrij en José moet een gevangenisstraf van twee maanden uitzitten.
José blijft verbouwereerd achter. Snel stopt hij de bloem weg als hij Micaëla ziet, die hem wat geld, een brief en een kus van zijn moeder komt brengen. Ervan overtuigd dat zijn moeder hem net op tijd tegen de duivelse charmes van Carmen heeft beschermd, geeft hij zich over aan dierbare herinneringen aan zijn geboortedorp.
Zijn mijmeringen worden verstoord door luid krakeel uit de fabriek, waar Carmen en een collega slaags zijn geraakt. José wordt op onderzoek uitgestuurd en komt terug met Carmen. Als zij blijft weigeren op de vragen van luitenant Zuniga antwoord te geven, veroordeelt deze haar tot een gevangenisstraf; José moet haar erheen brengen. Hij zwicht voor haar verleidingskunsten, en nadat zij hem heeft verzekerd van haar liefde, laat hij haar ontsnappen. Carmen is vrij en José moet een gevangenisstraf van twee maanden uitzitten.
2e Bedrijf
Carmen voert met haar vriendinnen een wilde dans op. De stierenvechter Escamillo komt met een schare vrienden langs om zijn jongste overwinning te vieren. Hij raakt op slag onder de bekoring van Carmen, maar zij houdt hem af.
Als behalve Carmen en haar vriendinnen iedereen vertrokken is, komt een stel smokkelaars binnen. Zij hebben voor de nacht een smokkelklus gepland, waarbij de vrouwen hen moeten assisteren.
Carmen weigert nu al mee te gaan: zij wacht op José, die net is vrijgekomen, en zal zich de volgende dag bij hen voegen. Nadat José is gearriveerd, voert Carmen een verleidelijke dans voor hem op. Plots klinkt de taptoe, en José, gedegradeerd tot soldaat, moet terug naar het garnizoen. Carmen hoont hem om zijn angsthazerij en trekt zijn liefde in twijfel. Getergd haalt hij de bloem tevoorschijn die zij hem toewierp en die hij als liefdespand heeft gekoesterd. Nog is Carmen niet overtuigd: als hij werkelijk van haar hield, zou hij wel kiezen voor het zwerversbestaan. Zij zeggen elkaar al vaarwel – voorgoed! – als Zuniga zijn opwachting maakt en José sommeert te verdwijnen. José raakt met zijn superieur in gevecht.
Als behalve Carmen en haar vriendinnen iedereen vertrokken is, komt een stel smokkelaars binnen. Zij hebben voor de nacht een smokkelklus gepland, waarbij de vrouwen hen moeten assisteren.
Carmen weigert nu al mee te gaan: zij wacht op José, die net is vrijgekomen, en zal zich de volgende dag bij hen voegen. Nadat José is gearriveerd, voert Carmen een verleidelijke dans voor hem op. Plots klinkt de taptoe, en José, gedegradeerd tot soldaat, moet terug naar het garnizoen. Carmen hoont hem om zijn angsthazerij en trekt zijn liefde in twijfel. Getergd haalt hij de bloem tevoorschijn die zij hem toewierp en die hij als liefdespand heeft gekoesterd. Nog is Carmen niet overtuigd: als hij werkelijk van haar hield, zou hij wel kiezen voor het zwerversbestaan. Zij zeggen elkaar al vaarwel – voorgoed! – als Zuniga zijn opwachting maakt en José sommeert te verdwijnen. José raakt met zijn superieur in gevecht.
3e Bedrijf
José is niet geschikt voor het vrijbuitersbestaan, en zijn jaloerse houding ergert Carmen steeds meer. Terwijl de kaarten haar vriendinnen Frasquita en Mercédès een gelukkige toekomst voorspellen, leest Carmen in de hare keer op keer de dood. De anderen vertrekken om waren langs de douanepost te smokkelen en José blijft achter om de wacht te houden.Micaëla is op zoek naar hem, maar net als zij hem ziet, komt Escamillo eraan.
Zodra blijkt dat hij een rivaal tegenover zich heeft, daagt José hem uit tot een messengevecht. Net als José hem wil neersteken komen de anderen terug, en Escamillo wordt gered. Hij nodigt iedereen uit voor het aanstaande stierengevecht in Sevilla, en vertrekt, verrukt nagekeken door Carmen. Micaëla had zich al die tijd schuil gehouden, maar wordt nu ontdekt. Ze smeekt José met haar mee te gaan naar zijn moeder. José weigert Carmen te verlaten, totdat Micaëla zegt dat zijn moeder op sterven ligt. Voor hij weggaat, geeft hij Carmen dreigend te kennen dat zij elkaar ooit weer zullen zien.
Zodra blijkt dat hij een rivaal tegenover zich heeft, daagt José hem uit tot een messengevecht. Net als José hem wil neersteken komen de anderen terug, en Escamillo wordt gered. Hij nodigt iedereen uit voor het aanstaande stierengevecht in Sevilla, en vertrekt, verrukt nagekeken door Carmen. Micaëla had zich al die tijd schuil gehouden, maar wordt nu ontdekt. Ze smeekt José met haar mee te gaan naar zijn moeder. José weigert Carmen te verlaten, totdat Micaëla zegt dat zijn moeder op sterven ligt. Voor hij weggaat, geeft hij Carmen dreigend te kennen dat zij elkaar ooit weer zullen zien.
4e Bedrijf
Voorafgaand aan het stierengevecht trekken banderillos, picadors en matadors in optocht de arena in. Escamillo komt als laatste, samen met Carmen. Frasquita waarschuwt haar dat José zich in de mensenmassa bevindt, maar Carmen laat zich geen vrees inboezemen. Wetend wat haar te wachten staat, treedt zij José tegemoet. Deze verklaart haar zijn liefde en smeekt haar met hem mee weg te gaan, maar zij weigert: “Nooit zal Carmen zwichten! Vrij is zij geboren, vrij zal zij sterven!”. Terwijl Escamillo in de arena wordt toegejuicht, herhaalt José zijn wanhopige smeekbede. Carmen blijft weigeren en werpt hem de ring toe die hij haar ooit gaf. José vermoordt haar.