Cantata BWV 172 Pentecost «Erschallet, ihr Lieder, erklinget, ihr Saiten! » "Sing out, you songs, sound out, you strings! "
Concentus Musicus Wien Stefan Gottfried
Michael Schade (Tenor)
Günther Groissböck (Bass)
Soloists of the Tölzer Knabenchor
Tölzer Knabenchor
Oefennummers: |
Toelichting:
Cantate 172 is een vrolijke pinkstercantate, de eerste die Bach voor dit grote feest schreef; er zouden er nog drie volgen, de BWV-nummers 59, 74 en 34. Bach componeerde BWV 172 in 1714 te Weimar, als derde van de reeks maandelijkse cantates waartoe zijn promotie tot concertmeester van het hoforkest hem verplichtte. Evenals voor de eerste twee (BWV 182 en 12) zal de tekst zijn geschreven door de Konsistorialsekretär en hofpoëet Salomon Franck, in wiens libretto's nog hoofdzakelijk aria's voorkwamen en geen recitatieven op vrije teksten; Bach besluit in deze cantate de door Franck voorgestelde bijbeltekst als recitatief te beschouwen.
Bach hechtte duidelijk aan deze cantate: hij voerde haar reeds in 1721 een keer Leipzig uit, als incidentele invaller voor zijn voorganger aldaar, Johann Kuhnau, en vervolgens zeker nog in 1724, in 1731 (klik op de tekstdruk hiernaast) en later nog eens. Daarbij bracht hij - zoals het gedeeltelijk overgeleverde uitvoeringsmateriaal aantoont - diverse wijzigingen aan, waarvan hedendaagse uitvoerders moeten besluiten of ze deze als verbeteringen dan wel als uit nood geboren aanpassingen willen beschouwen.
Zoals wij inmiddels gewend zijn - maar Bachs Weimarer kerkgangers niet - omvat het instrumentaal ensemble op de grote feestdag van Pinksteren (zoals ook met Kerstmis en Pasen) drie trompetten en pauken; daarentegen geen hobo's, waarvoor het bescheiden orgelbalkon van de Weimarer Hofkapel (‘Himmelsburg') waarschijnlijk onvoldoende ruimte bood. Zoals toen nog gebruikelijk is het strijkorkest, naar Frans model, vijfstemmig: niet alleen de violen maar ook de altviolen zijn gesplitst.
Zoals wij inmiddels gewend zijn - maar Bachs Weimarer kerkgangers niet - omvat het instrumentaal ensemble op de grote feestdag van Pinksteren (zoals ook met Kerstmis en Pasen) drie trompetten en pauken; daarentegen geen hobo's, waarvoor het bescheiden orgelbalkon van de Weimarer Hofkapel (‘Himmelsburg') waarschijnlijk onvoldoende ruimte bood. Zoals toen nog gebruikelijk is het strijkorkest, naar Frans model, vijfstemmig: niet alleen de violen maar ook de altviolen zijn gesplitst.