Work: De Schipbreuk, Op.8 (The Shipwreck),
humorous cantata after a text by De Schoolmeester ('The Head Master', pseudonym of Gerrit van de Linde (1808 -- 1858)
Piano: Nelly Wagenaar
Soloists
Chorus: NOS Radio
Choir
Percussionists of the Dutch Radio Orchestra
Conductor: Peter Serpenti
Radio recording
Oefennummers. |
| De Schipbreuk op.8 |
Toelichting:
Vooraanstaand en veelzijdig Nederlands componist Johan Wagenaar (1862-1941) vond zijn inspiratie voor “De Schipbreuk” in het gelijknamige gedicht van de Nederlandse dichter Gerrit van de Linde (1808-1858), beter bekend als “De Schoolmeester”. De schipbreuk is een ‘humoristische cantate’ voor klein koor en solisten (sopraan, tenor, bas), begeleid door piano en slagwerk. Wagenaars voorliefde voor het – liefst spottend – gebruik van populaire volksliedjes en het persifleren van uiteenlopende muziekstijlen komt in dit werk ruim aan bod. Zo combineert hij een Italiaanse aria, een zeemanskoor, een fuga waar maar geen eind aan lijkt te komen en een heuse Weense wals.
Vanaf de eerste uitvoering in 1889 was de cantate een groot succes. Het publiek monstert aan voor een avontuurlijke reis. Daarin figureren vreemde vogels, vaart men langs verre kusten en hoort men het rumoer van lang vervlogen tijden. Storm en andere gevaren liggen op de loer. Als men weer voet aan wal zet, is men een ander mensch geworden.
Biografie:
Johannes (Johan) Wagenaar
Als componist nam Johan Wagenaar (1862- 1941) in het Nederlandse muziekleven aan het begin van de vorige eeuw een vooraanstaande plaats in. Zijn muzikale oeuvre is zeer veelzijdig en omvat liederen, kamermuziek, werken voor koor en voor orgel, orkeststukken, cantates en opera's.Wagenaar heeft een eigen Hollandse stijl. Hij is beïnvloed door Schumann en Mendelssohn maar ook door Wagner. Net als Wagner maakt hij consequent gebruik van zogenaamde leidmotieven.
Hij was overigens geen dromer of mysticus zoals zijn tijdgenoot Alphons Diepenbrock, maar een realist die met groot vakmanschap en een feilloze vormbeheersing zijn stukken componeerde. Zijn werken zijn schilderachtig, levendig en ritmisch markant, maar in harmonisch opzicht is hij traditioneel.
Wagenaar gebruikte graag de teksten van Gerrit van de Linde die werkte onder het pseudoniem “Den Schoolmeester”. Op twee gedichten van Den Schoolmeester heeft hij humoristische cantates geschreven: in 1889 De Schipbreuk, en in 1924 Jupiter Amans. Beide muziek-dramatische composities zijn meesterwerken vol muzikale humor.
Hoofdpersoon in de cantate Jupiter Amans is Jupiter, een figuur uit de Romeinse mythologie. Hij is de oppergod van de hemel (’t zwerk) en beheerste als weer-, donder- en bliksemgod de wind en de storm.