Oefennummers: |
Bladmuziek: |
Toelichting.
Thomas Tallis (ook: Tallys) (Kent of Leicestershire, 1505 (?) - Greenwich, 23 november 1585) was een Engelse componist en organist over wiens vroegere jaren zeer weinig bekend is. Hij wordt beschouwd als de grondlegger van de Engelse, anglicaanse kathedraalmuziek. Hoewel hij katholiek gebleven was, genoot hij een grote waardering aan het hof.
Levensloop
[Aanvankelijk was hij organist aan Waltham Abbey in Essex. In 1540 werd hij als organist verbonden aan de kathedraal van Canterbury. Vanaf 1543 was hij in dienst als Gentleman of the Chapel bij Queen Mary, vanaf 1572 samen met zijn leerling William Byrd. Queen Mary schonk hem in 1557 het huis 'Minster' in Thanet. Na haar korte regering ging hij over naar de dienst van Koningin Elizabeth die hem in 1575 tezamen met Byrd het alleenrecht gaf voor het drukken van muziek en handel in muziekpapier voor een periode van 21 jaar. Als eerste werk brachten Byrd en Tallis een verzameling Latijnse motetten uit, waarin 16 werken van Tallis staan. Omdat de verkoop tegenviel, verzochten beide componisten twee jaar later in plaats daarvan een jaarlijkse toelage, die hun werd gegeven. De twee Masters waren toen gezamenlijk organist van de Chapel Royal.
De overgrote meerderheid van Tallis' werk is in het Latijn, en zijn Engelse anthems stammen uit de perioden waarin het Anglicaanse beleid Engels als taal voor kerkzangen oplegde. Tallis is een van de eerste meesters die Engelse teksten op muziek zetten voor kerkelijk gebruik. Twee van zijn beroemdste werken zijn de hymnen If ye Love me en Hear the Voice and Prayer, die in zekere zin in het collectieve geheugen van de gemiddelde Engelsman gedrukt staan. Een compact en buitengewoon weldoordacht pareltje uit Tallis' Engelse repertoire is Blessed are they that be Undefiled, waarin zijn typische strakke, harmonische eenvoud aan de oppervlakte komt. Daarnaast putte Tallis zich echter graag uit in het overdonderen met grote koren; het bekendste voorbeeld hiervan is Spem in alium, een motet voor niet minder dan veertig stemmen, dat vermoedelijk ter gelegenheid van de veertigste verjaardag van Elizabeth gecomponeerd werd.
Tallis wordt ook herdacht om zijn bekende toonzetting van de Lamentaties van Jeremias, die in de jaren 60 door Alfred Deller onder de aandacht werden gebracht. Ralph Vaughan Williams verkreeg begin 20e eeuw voor het eerst bekendheid met zijn Fantasia on a Theme by Thomas Tallis voor strijkkwartet en strijkorkest.