Johann Sebastian Bach:
Mis in b-klein, "Hohe Messe" BWV 232
Oefennummers. | |
| BWV 232 Hohe Messe | |
Bladmuziek: | |
| BWV 232 Hohe Messe | |
Toelichting:
Het zal sommige mensen misschien verbazen dat Johann Sebastian Bach (1685-1750) als overtuigd protestant een mis geschreven heeft in het Latijn. Zo vreemd is dit echter niet. Het was immers gewoon binnen de protestante liturgie om tijdens belangrijke gelegenheden misteksten te zingen, zoals het Kyrie en het Gloria. De meeste 'missen' van Bach bestaan dan ook slechts uit deze twee teksten. De mis in b kl.t., die ontstond aan het einde van Bachs leven toen hij bijna blind was, vormt hierop een uitzondering. Eigenlijk is de mis een ratjetoe van allerlei muziek op Latijnse teksten die Bach eerder in zijn leven voor verschillende gelegenheden heeft gecomponeerd. ( Credo in 1732, Kyrie en Gloria in 1733, Sanctus in 1736 en Agnus Dei in 1739) .
De mis werd nooit tijdens het leven van Bach uitgevoerd. Pas in 1833 werd een gedeelte van de mis voor het eerst uitgegeven. Uit die tijd stamt ook de bijnaam "Hohe Messe".
De complete mis werd voor het eerst uitgevoerd in 1749 in de Stephansdom in Wenen.
Het is niet helemaal duidelijk wat Bach bewoog om gedurende de laatste decennia van zijn leven een deel van zijn reeds bestaande muziek om te werken en te compileren tot een mis; deze zogenaamde Hohe Messe was namelijk veel te omvangrijk voor liturgisch gebruik. Hij trachtte in ieder geval met een deel van de mis indruk te maken op Friedrich August II, in de hoop dat deze keurvorst van Saxen en koning van Polen Bach protectie zou verlenen tegenover zijn lastige superieuren in Leipzig. Voor het overige lijkt deze mis vooral een compendium te zijn waarmee Bach rekenschap wilde afleggen van zijn kunst. De Hohe Messe heeft dus wel iets van een verzamelwerk, maar daarmee is niets ten nadele gezegd van de kwaliteit. Al vrij snel na Bachs dood erkende men dat de Hohe Messe tot de absolute hoogtepunten van de muziek behoort. Zo schijnt Haydn zijn kopie van de Hohe Messe met zijn leven bewaakt te hebben, terwijl Beethoven tevergeefs een exemplaar trachtte te bemachtigen als studiemateriaal voor zijn Missa Solemnis.