Stabat Mater Franz Joseph Haydn (1732-1809)
Arleen Augér, soprano
Alfreda Hodgson, contralto
Anthony Rolfe Johnson, tenor
Gwynne Howell, bass
John Birch, continuo
The London Chamber Choir
The Argo Chamber Orchestra
Conducted by László Heltay
Oefennummers. | |
| Stabat Mater |
Bladmuziek: | |
| Stabat Mater |
Joseph Haydn – Stabat Mater
De Oostenrijkse componist Joseph Haydn (1732 – 1809) werd als kind het huis uitgeplaatst om als jongenssopraan opgenomen te worden in het koor van de Stephansdom te Wenen. Aan zijn carrière als ‘nachtegaal’ leek een einde te komen toen de baard in de keel kwam. Ternauwernood ontsnapte hij aan castratie. In 1761 kwam hij als kapelmeester in dienst bij het vorstenhuis van de Esterhazy’s. De Esterhazy’s waren grote cultuurliefhebbers. Haydn zou tot 1790 in hun paleis verblijven. Hij werkte er als dirigent en hofcomponist. Tijdens deze periode componeerde Haydn talloze werken, waaronder tientallen symfonieën. Niet voor niets wordt hij de ‘ vader’ van de symfonie genoemd, hij componeerde er 106. Tevens is hij belangrijk geweest voor de ontwikkeling van het strijkkwartet waarvan hij er 68 schreef. Zeer geliefd zijn ook de oratoria Die Schöpfung en Die Jahreszeiten welke hij in de jaren 90 van de 18e eeuw componeerde.
In 1767 componeerde Haydn het Stabat Mater. Het dertiendelige werk voor sopraan- alt- tenor- en bassolisten, gemengd koor en orkest staat in de g mineur toonsoort. Hij schreef het werk voor een uitvoering op Goede Vrijdag aan het hof van Esterházy. De vrome componist wist de ernst van het onderwerp van het begin tot het einde te verklanken. Al direct aan het begin klinkt een klagend motief dat zich als een soort leidtmotiv in verschillende delen herhaalt. Toch kan het geheel niet als een dramatisch werk gezien worden. Hoe opgewekt klinkt deel 7, het Eia Mater!
Het Stabat Mater is genoemd naar de beginwoorden van het middeleeuwse gedicht Stabat Mater Dolorose (De moeder stond bedroefd). Verschillende componisten gingen Haydn voor met het componeren van een Stabat Mater, we noemen Josquin des Prez, Palestrina, Pergolesi en Vivaldi. De latere componisten Dvorak en Poulenc schreven eveneens een indrukwekkende Stabat Mater. Het is heden ten dage nog een goede gewoonte om het Stabat Mater op Goede Vrijdag als passiemuziek uit te voeren.