Dixit Dominus RV 594 (Antonio Vivaldi)
From the Royal Concertgebouw in Amsterdam, Netherlands
Recorded on January 27, 2018
Giulio Prandi - conductor
Ghislieri Choir & Consort
Oefennummers. |
Dixit Dominus |
Bladmuziek: |
Dixit Dominus |
Biografie:
Antonio Lucio Vivaldi werd geboren in Venetië, mogelijk tijdens een aardbeving. Zijn vader, die kapper en violist was, hielp hem met zijn carrière in de muziek en meldde hem aan bij de Cappella di San Marco, waar vader Vivaldi zelf een vooraanstaand violist was.
In 1703 werd Vivaldi priester. Hij kreeg al snel de bijnaam Il Prete Rosso ("de rode priester"), vermoedelijk vanwege zijn rode haar. Vanaf 1704 hoefde hij niet meer deel te nemen aan de heilige mis in verband met zijn slechte gezondheid: hij leed aan astma. Maar volgens sommigen mocht hij de mis niet meer opdragen omdat, als hij inspiratie kreeg voor een nieuw muziekstuk, hij dat gewoon ging opschrijven tijdens de mis. Vivaldi werd violist in een meisjesweeshuis in Venetië, het Pio Ospedale della Pietà. De musicerende wezen stegen snel in aanzien, ook in het buitenland. Omdat meisjes eigenlijk geen muziek mochten spelen, gaven zij concerten van achter een doek. Voor hen schreef Vivaldi de meeste van zijn concerten, cantates en gewijde muziek.
In 1705 werd de eerste verzameling (raccolta) van zijn werk gepubliceerd en er zouden er nog vele volgen. Als hij niet op een van zijn vele reizen was, vervulde Vivaldi verschillende taken in het weeshuis. In 1713 kreeg hij de verantwoordelijkheid voor alle muzikale activiteiten in het instituut. Hij overleed in 1741 op 63-jarige leeftijd.
Werken:
Weinig bekend is het feit dat het grootste deel van zijn werk in de eerste helft van de twintigste eeuw werd herontdekt, maar pas in de tweede helft uitgegeven. Tijdens zijn leven werden er al verschillende werken gepubliceerd. Zij kregen allen een opusnummer (van opus 1 tot opus 13). In de 20ste eeuw werden er verschillende pogingen ondernomen om een volledige catalogus van zijn werk op te stellen. De volledigste catalogus is die van Peter Ryom, genaamd de Ryom-Verzeichnis, gepubliceerd in 1973. De afkorting RV met nummer wordt meestal gebruikt om een werk te identificeren.
DIxit Dominus (De heer sprak tot mijn heer) is een toonzetting van psalm 110 (psalm 109 in de Vulgaat):
Antonio Vivaldi componeerde verschillende zettingen van het Dixit Dominus (De Heer zei [tot mijn Heer]), de Latijnse versie van
Psalm 110. Ze omvatten een zetting in tien delen voor vijf solisten, dubbel koor en orkest, RV 594, een andere zetting in elf
delen voor vijf stemmen, vijfstemmig koor en orkest, RV 595, en een recent ontdekte zetting in elf delen voor vijf solisten,
koor en orkest, RV 807, die was toegeschreven aan Baldassare Galuppi. Er wordt gezegd dat het een van zijn 'meest belangrijke
geestelijke werken' is.
Vivaldi's bekendste zetting, gecatalogiseerd als RV 594,bestaat uit tien delen, acht psalmverzen en twee delen voor de
doxologie. Het is geschreven voor solisten, dubbel koor en orkest. Het staat in in D majeur en wordt uitgevoerd door twee
sopraan, alt-, tenor- en bassolisten, twee SATB-koren en orkesten. Het eerste koor (Coro I) wordt begeleid door twee hobo's,
twee trompetten (met pauken), twee violen, altviool, orgel en basso continuo, terwijl het tweede koor (Coro II) wordt begeleid
door strijkers, orgel en continuo.