Psalm 114 'Da Israel aus Ägypten zog', Op. 51:
Chamber Choir of Europe,
Württembergische Philhamonie Reutlingen & Nicol Matt
Oefennummers: | ||
| Psalm 114 |
Bladmuziek: | ||
| Psalm 114 |
Psalm 114, “Da Israel aus Ägypten zog”, opus 51 (1839), een cantate voor dubbel koor en orkest, zonder solisten. We horen verderop de onrustige bewegingen van het water in de fagot en de strijkers, wat doet denken aan Die Moldau, die Smetana bijna veertig jaar later schreef. Dat de aarde voor de Heer beefde en dat de rotsen in het water stortten wordt gescandeerd en triomfantelijk getoonzet, ondersteund met koperblazers en pauken. Het ingetogen begin keert nog even terug, waarna het werk in een jubelende Hallelujah-fuga eindigt. Deze psalm beschrijft de Joodse uittocht uit Egypte, het Joodse Paasfeest. Het ligt voor de hand om de keuze van deze tekst aan Mendelssohns Joodse afstamming te wijden, zelf heeft hij daar echter nooit een verband mee gelegd. Het verwijst wel naar Händels oratoria Joshua en Israel in Egypt, die hij een jaar eerder had uitgevoerd.
Psalm teksten inspireerden Mendelssohn gedurede zijn gehele scheppende periode, en hij liet naast a-cappella liederen en de hymne “Hör mein Bitten” ook vijf grote psalm cantates na":
"Wie der Hirsch schreit" (Psalm 42)
"Kommt, lasst uns anbeten" (Psalm 95)
"Singet dem Herrn ein neues Lied" (Psalm 98)
"Da Israel aus Ägypten zog" (Psalm 114)
"Non nobis" respectievelijk "nicht unserm Namen, Herr" (Psalm 115)
"Kommt, lasst uns anbeten" (Psalm 95)
"Singet dem Herrn ein neues Lied" (Psalm 98)
"Da Israel aus Ägypten zog" (Psalm 114)
"Non nobis" respectievelijk "nicht unserm Namen, Herr" (Psalm 115)
Mendelssohn wordt vaak met Mozart vergeleken. Beiden waren wonderkinderen, beiden hadden een getalenteerde zus en beiden stierven jong. Mendelssohn, zoon uit een tot het christendom bekeerd welgesteld joods gezin, bleek al zeer jong een muzikaal fenomeen dat ook nog kon dichten en schilderen. Als componist keek Mendelssohn meer achterom dan vooruit: zijn grote voorbeelden waren Bach, Händel en Mozart. Het was Mendelssohn die Bach weer uit de vergetelheid haalde en de eerste zet gaf aan de Bachrevival die sindsdien nog steeds voortduurt. Een eeuw na de première voerde Mendelssohn namelijk Bachs Mattheüspassie voor het eerst weer uit. Dat was in 1829. Hoewel hem in zijn muzikale carrière alles voor de wind ging, maakte zijn zwakke gestel hem emotioneel kwetsbaar. De dood van zijn lievelingszus Fanny werd hem fataal: Mendelssohn stierf in hetzelfde jaar, 38 jaar oud.